Τύποι ιαπωνικών σπαθιών: Katana, Tachi, Wakizashi, Nodachi

Tachi

Το tachi είναι ένας τύπος ιαπωνικού σπαθιού, που συχνά χαρακτηρίζεται ως πιο μακρύ και πιο κυρτό από το katana. Χρησιμοποιούνταν κυρίως για έφιππη μάχη, καθώς μπορεί εύκολα να το τραβήξει κανείς και να επιτεθεί στους πεζούς στρατιώτες του εχθρού.

Ήταν ο πρόγονος του katana, καθώς αποτέλεσε το σπαθί που χρησιμοποιούσαν οι bushi, η τάξη των πολεμιστών στη φεουδαρχική Ιαπωνία. Καθώς μάλιστα εξελίχθηκε στην επόμενη μορφή του, τα δύο είδη σπαθιών διαφοροποιούνταν μόνο ως προς τον τρόπο που τα έφεραν και από τα εξαρτήματα που προσαρμόζονταν στις λεπίδες.

Katana

Το katana είναι ένας τύπος ιαπωνικού σπαθιού, κοινώς γνωστό και ως “το σπαθί των σαμουράι”. Το katana χαρακτηρίζεται από την ιδιαίτερη εμφάνιση του: κυρτό, λεπτό, με λεπίδα μονής κοπής, στρογγυλό ή τετράγωνο χειροφυλακτήρα (tsuba) και μακριά λαβή για χρήση με τα δύο χέρια. Ιστορικά είναι συνδεδεμένο με τους σαμουράι της φεουδαρχικής Ιαπωνίας και αντλεί τη φήμη του από την κοφτερή του λεπίδα και τη δυνατότητά του να κόβει σχεδόν τα πάντα.

Προέρχεται από την περίοδο Muromachi (1392-1573) και είναι το αποτέλεσμα της αλλαγής των συνθηκών μάχης που απαιτούσαν πλέον ταχύτερους χρόνους αντίδρασης. Δεδομένου ότι οι σαμουράι έφεραν τα katana με το κοφτερό μέρος της λεπίδας να κοιτάζει προς τα πάνω, ενώ παλιότερα η λεπίδα κοίταζε προς τα κάτω, μπορούσαν να τραβάνε το σπαθί τους και να τραυματίζουν τον αντίπαλο τους με μία μόνο κίνηση.

Το μήκος της λεπίδας του katana αρχίζει να διαφοροποιείται σημαντικά με την πάροδο του χρόνου. Στα τέλη του 14ου αι. και αρχές του 15ου, οι λεπίδες του katana είχαν μήκος περίπου 70-73 εκ. Στις αρχές του 16ου αι., το μήκος ήταν περίπου 60 εκ. ενώ στα τέλη του ίδιου αιώνα επανήλθε στα περίπου 73 εκ.

Wakizashi

Το wakizashi (η λέξη σημαίνει “τρύπημα στα πλευρά”) είναι ένα παραδοσιακό ιαπωνικό σπαθί με κοντή λεπίδα, το μήκος του οποίου κυμαινόταν μεταξύ 30-60 εκ., και συνήθως είχε μια μέση τιμή στα 50 εκ. Είναι παρόμοιο με το katana, αλλά πιο κοντό, και συνήθως είναι πιο κοντό και από το kodachi (“μικρό σπαθί”). Το wakizashi μαζί με το katana, συνόδευαν τους σαμουράι της φεουδαρχικής Ιαπωνίας. Όταν τα είχαν μαζί, το ζεύγος ονομαζόταν daishō, που κυριολεκτικά σημαίνει “μεγάλο και μικρό”. Το katana συχνά αποκαλούνταν “το σπαθί” ή “το μακρύ σπαθί” ενώ το wakizashi ήταν “το συνοδευτικό σπαθί”.

Το wakizashi χρησιμοποιούνταν ως εφεδρικό όπλο και μέσο για τον αποκεφαλισμό ηττημένων εχθρών. Κάποιες φορές πάλι χρησιμοποιούνταν για τελετουργικές αυτοκτονίες, γεγονός που οδήγησε στο να αναφέρεται ως “λεπίδα της τιμής”.

Όταν οι samurai έμπαιναν σε ένα κτήριο, άφηναν το katana τους σε κάποιον υπηρέτη ή ακόλουθο, ο οποίος με τη σειρά του θα το τοποθετούσε σε έναν οπλοβαστό (katana-kake) με την λαβή προς τα αριστερά. Έτσι, θα έπρεπε το πάρει κάποιος με το αριστερό χέρι για να το περάσει στο δεξί και να το φέρει στη δεξιά πλευρά του samurai, πράγμα που σήμαινε ότι ήταν δύσκολο το να το τραβήξει κανείς γρήγορα και παράλληλα μείωνε την καχυποψία. Όμως το wakizashi το φορούσαν πάντα κι έτσι αποτελούσε το εφεδρικό όπλο των samurai (παρόμοιο με το πιστόλι των σύγχρονων στρατιωτών). Το είχαν μαζί τους από την ώρα που θα ξυπνούσαν, μέχρι την ώρα που θα έπεφταν για ύπνο κι ακόμη και στον ύπνο τους το είχαν κάτω από το μαξιλάρι.

Nodachi

Το nodachi είναι ένα μεγάλο ιαπωνικό σπαθί που χρησιμοποιούνταν με τα δύο χέρια και μεταφράζεται κατά προσέγγιση σε “σπαθί πεδίου”.

Σε γενικές γραμμές, έχει την ίδια εμφάνιση και σχέδιο με το tachi, παρόλο που έχει σαφώς μεγαλύτερο μήκος. Το nodachi το χρησιμοποιούσαν οι πεζοί στρατιώτες και ήταν σχεδιασμένο ως αποτελεσματικό όπλο για μάχη ενάντια στο ιππικό και σε ανοιχτό πεδίο μάχης, καθώς το μεγάλο μήκος του έκανε δύσκολη τη χρήση του μέσα σε κτήρια και κλειστούς χώρους. Παρόλο που δεν χρησιμοποιούνταν πολύ, οι πεζοί στρατιώτες το κρατούσαν με την επίπεδη πλευρά της λεπίδας να ακουμπάει στον ώμο και το fuchi, ή πίσω μέρος του χειροφυλακτήρα στις παλάμες ενώ η λεπίδα ήταν στραμμένη προς τον αντίπαλο.

Blackbelt: