Ο Kenwa Mabuni (摩文仁 賢和, 14 Νοεμβρίου 1889 – 23 Μαΐου 1952), ήταν ένας από τους πρώτους καρατέκα που δίδαξαν στην ενδοχώρα της Ιαπωνίας και ο δημιουργός του συστήματος Shitō-ryū Immovable heart, immovable mind (ακίνητη καρδιά, ακίνητο μυαλό) (糸東流).
Πρώτα χρόνια
Γεννημένος στην Οκινάουα το 1889, ο Mabuni ήταν 17ης γενειάς απόγονος του διάσημου πολεμιστή Uni Ufugusuku Kenyu. Όταν ήταν δεκατριών ετών, πιθανόν λόγω του ότι ήταν μικρόσωμος, άρχισε να μαθαίνει την τέχνη του Shuri-Te (首里手) στην πατρίδα του, με Δάσκαλο τον θρυλικό Ankō Yasutsune Itosu (糸州安恒) (1831-1915). Προπονήθηκε έντονα για αρκετά χρόνια, μαθαίνοντας αρκετά kata από τον μεγάλο αυτό δάσκαλο.
Ο Itosu ήταν αυτός που δημιούργησε τα Pinan kata, τα οποία κατά πάσα πιθανότητα προήλθαν από τo kata “Kusanku”.
Ένας από τους πιο κοντινούς του φίλους, ο Chōjun Miyagi (宮城長順), ιδρυτής του Gōjū-ryū, γνώρισε τον Mabuni σε έναν ακόμα μεγάλο δάσκαλο της εποχής, τον Higaonna Kanryō (東恩納寛量), υπό την καθοδήγηση του οποίου άρχισε να μαθαίνει την τέχνη του Naha-Te (那覇手). Ενώ οι δυο αυτοί δάσκαλοι δίδασκαν ένα “σκληρό-μαλακό” σύστημα οκιναβέζικου “te”, οι μέθοδοι και οι διαφορές τους ήταν ευδιάκριτες. Η ύλη του Itosu από τη μία συμπεριελάμβανε ευθείες και δυνατές τεχνικές όπως φαίνονται στα kata Naifanchi και Bassai, ενώ η ύλη του Higashionna, από την άλλη, είχε κυκλικές κινήσεις και βραχύτερες μεθόδους μάχης όπως φαίνονται στα kata Seipai και Kururunfa. Το Shitō-ryū εστιάζει και στα δυο μέχρι και σήμερα.
Παρόλο που έμεινε πιστός στη διδασκαλία των δύο αυτών Δασκάλων, ο Mabuni επιδίωξε να εκπαιδευτεί από αρκετούς ακόμα δασκάλους συμπεριλαμβανομένων των Seishō Aragaki, Tawada Shimboku, Sueyoshi Jino και Wu Xianhui, ενός Κινέζου Δάσκαλου γνωστού ως Go-Kenki. Στην πραγματικότητα, ο Mabuni ήταν θρύλος για τις εγκυκλοπαιδικές του γνώσεις των kata και τις μαχητικές εφαρμογές τους. Κατά την δεκαετία του 1920, θεωρούνταν αυθεντία στα οκιναβέζικα kata και την ιστορία τους και πολλοί επεδίωκαν να διδαχθούν από εκείνον. Βάσει στοιχείων, αναζητούσαν την αυθεντία του ακόμα και στην Κίνα, την Οκινάουα και την ενδοχώρα της Ιαπωνίας. Ως αστυνομικός δίδαξε στην τοπική αστυνομία και κατ’ εντολή του δασκάλου του Itosu, ξεκίνησε την διδασκαλία σε διάφορα δημόσια σχολεία στις περιοχές Shuri και Naha.
Η ιστορία του Shito-ryu
Στην προσπάθεια του να κάνει γνωστό το καράτε στην ενδοχώρα της Ιαπωνίας, ο Mabuni ταξίδεψε αρκετές φορές στο Τόκιο το 1917 και το 1928. Αν και ότι ήταν γνωστό τότε ως “te” (κινέζικη γροθιά) ή “karate” μεταδιδόταν από γενιές σε γενιές με άκρα μυστικότητα, ο Mabuni πίστευε ότι θα έπρεπε να διδαχθεί σε όποιον αναζητούσε τη γνώση αυτή, με ειλικρίνεια και εντιμότητα. Μάλιστα, πολλοί δάσκαλοι της γενιάς του είχαν τις ίδιες πεποιθήσεις για το μέλλον του καράτε. Για παράδειγμα ο Gichin Funakoshi (船越義珍), ιδρυτής του Shotokan (松濤館), μετακόμισε στο Τόκιο τη δεκαετία του 1920 για να προωθήσει κι εκείνος την τέχνη τους στην ενδοχώρα. Εκείνη την περίοδο, ο Mabuni δίδαξε επίσης γνωστούς ασκούμενους στις πολεμικές τέχνες όπως για παράδειγμα τους Otsuka Hironori, ιδρυτή του Wadō-ryū, και Yasuhiro Konishi, ιδρυτή του Shindō jinen-ryū, οι οποίοι ήταν μαθητές του Funakoshi.
Το 1929, μετακόμισε στην Osaka για να γίνει εκπαιδευτής πλήρους απασχόλησης στο καράτε, σε ένα στυλ που αρχικά ονόμασε Hanko-ryū. Στην προσπάθειά του να γίνει δεκτός στην οργάνωση που αναγνώριζε όλες τις πολεμικές τέχνες στην Ιαπωνία (Japanese Butokukai), αποφάσισε μαζί με τους υπόλοιπους δασκάλους, να ονομάσει την τέχνη τους “karate” (“άδειο χέρι” αντί για “κινέζικο χέρι”) στην προσπάθειά τους να φανεί περισσότερο ιαπωνική. Περίπου την ίδια χρονική περίοδο, όταν παρουσίασε το στυλ του στο Butokukai, το μετονόμασε σε Shitō-ryū προς τιμήν των βασικών επιρροών του. Η ονομασία αυτή προέκυψε από την ανάγνωση on’yomi των πρώτων ιδεογραμμάτων των ονομάτων των δασκάλων του, “Shi” για τον Ito(su) και “To” για τον Higashi(onna).
Με την υποστήριξη του Ryusho Sakagami (1915-1993), ίδρυσε αρκετές σχολές Shitō-ryū στην περιοχή της Osaka, συμπεριλαμβανομένου του πανεπιστημίου Kansai και της σχολής Japan Karate-dō Kai. Μέχρι και σήμερα, ο μεγαλύτερος αριθμός ασκουμένων του στυλ Shitō-ryū στην Ιαπωνία συγκεντρώνεται στην Osaka. Σε αντίθεση όμως με τον Mabuni, ο σύγχρονός του, Shinpan Shiroma, παρέμεινε στην περιοχή Shuri στην Oκινάουα και καθιέρωσε το οκιναβέζικο Shitō-ryū.
Σταδιοδρομία
Ο Mabuni έγραψε αρκετά βιβλία σχετικά με το καράτε και συνέχισε να συστηματοποιεί τον τρόπο διδασκαλίας. Ίσως περισσότερο από κάθε άλλο Δάσκαλο της εποχής, ο Mabuni ήταν εμποτισμένος από τις παραδόσεις και την ιστορία του karate-do, όμως είχε αρκετά προοδευτική σκέψη για να συνειδητοποιήσει πως θα μπορούσε να διαδοθεί σε όλο τον κόσμο. Στην εποχή μας, μπορεί κάποιος ακόμα να αναγνωρίσει τις επιρροές των Itosu και Higashionna μέσω των kata, τα οποία διδάσκονται με τέτοιο τρόπο ώστε να αναδεικνύουν την διπλή καταγωγή τους.
Αργότερα δημιούργησε ορισμένα αρκετά επίσημα kata όπως το Aoyagi/Seiryu με τον Yasuhiro Konishi και τη βοήθεια των Ueshiba Morihei και Meijō, τα οποία ήταν σχεδιασμένα ειδικά για την αυτοάμυνα των γυναικών.
Ο Kenwa Mabuni πέθανε το 1952 και τον διαδέχθηκαν οι γιοί του Kenei και Kenzo. Ο γιος του Kenzo Mabuni πέθανε στις 26 Ιουνίου 2005 και τον διαδέχθηκε η κόρη του.