Ο Shihan Shane Riley, είναι ένας από τους κορυφαίους Δασκάλους aikido στη Μεγάλη Βρετανία, και ηγείται του ανεξάρτητου οργανισμού σχολών White Rose Aikikai. Το blackblet.gr δεν έχασε την ευκαιρία και στην πρόσφατη επίσκεψή του στην Αθήνα, την άνοιξη του 2017, για σεμινάριο και εξάσκηση με τοπικές σχολές aikido, τον συνάντησε και συζήτησε μαζί του.
blackbelt.gr: Πρόκειται σίγουρα για ερώτηση-κλισέ, που παραμένει όμως χρήσιμη για όσους δεν γνωρίζουν τις πολεμικές τέχνες: μέσα από τα πολλά χρόνια ενασχόλησης σας, ποιος πιστεύετε είναι ο σημαντικότερος λόγος να ξεκινήσει κάποιος μια πολεμική τέχνη;
Shihan Riley : Η άσκηση στις πολεμικές τέχνες είναι κάτι πολύ προσωπικό. Ο καθένας παίρνει κάτι διαφορετικό από αυτό. Τα θετικά που εγώ πήρα μέσα στα τόσα χρόνια είναι η πειθαρχία, η αυτοπεποίθηση, η καλή υγεία και, αυτό που πιστεύω ότι είναι το πιο σημαντικό, η φιλιά και η παρέα.
Το να είσαι εκεί και να εξασκείσαι κάθε βδομάδα δίπλα σε ανθρώπους που σας ενδιαφέρουν τα ίδια πράγματα, προσφέρει συγκέντρωση και ευχαρίστηση και μέσα στο dojo αλλά και έξω από αυτό.
blackbelt.gr: Δάσκαλε Riley, έχετε πάνω από 45 χρόνια εμπειρίας στις πολεμικές τέχνες και συγκεκριμένα στο aikido, και το ερώτημα είναι γιατί στο aikido. Το ερώτημα εδώ είναι διπλό: και ποιες συνθήκες σας οδήγησαν στο aikido, αλλά και τί σας κράτησε σε αυτό.
Shihan Riley: Μικρός ξεκίνησα με πυγμαχία. Εξασκήθηκα στο wado ryu karate από τα 15 μου. Ήξερα πολύ λίγα για το aikido. Στο wado ryu υπάρχουν ρίψεις παρόμοιες με τεχνικές του aikido, έτσι, όταν άνοιξε μια σχολή στο χωριό μου σκέφτηκα να πάω για να εξελίξω το karate μου.
Η πρώτη μου εντύπωση από το aikido δεν ήταν πολύ θετική: όντας συνηθισμένος σε αρκετό sparring, μου έμοιαζε πιο πολύ σαν μάθημα χορού. Σύντομα έμαθα το μάθημά μου: όταν μου εφάρμοσαν μια τεχνική nikkyo στον καρπό και κατάλαβα ότι υπήρχε κάτι περισσότερο σε αυτό. Προπονήθηκα λοιπόν ταυτόχρονα τόσο στο aikido όσο και στο karate για περίπου 8 χρόνια.
Τότε, στις αρχές τις δεκαετίας του 1980, γνώρισα τον Donovan Waite Shihan (που τότε είχε 5 Dan) μαζί με τον, για πολύ καιρό, μέντορα, Δάσκαλο και φίλο, Ken Cottier Shihan, που ήταν απευθείας μαθητής του O’Sensei. Αφού προπονήθηκα μαζί τους κατάλαβα ότι το aikido έχει αυτό που έψαχνα και αφιέρωσα τον εαυτό μου σε αυτό, για να εξελίξω και τον εαυτό μου και τους άλλους.
Αυτό που κρατάει το ενδιαφέρον στο aikido είναι ο κόσμος του: όχι πάντα οι πιο ταλαντούχοι, αλλά οι ατσούμπαλοι, αυτοί που δυσκολεύονται να συντονιστούν: όταν τα καταφέρνεις με αυτούς, νοιώθεις υπέροχα.
blackbelt.gr: Ποια θεωρείτε ότι είναι τα δυνατά σημεία του aikido σε σύγκριση με άλλες ευρέως διαθέσιμες τέχνες όπως το karate, το brazilian jiu-jitsu και συστήματα όπως το krav maga;
Shihan Riley : Όλες οι πολεμικές τέχνες έχουν πολλά να προσφέρουν, είτε ψάχνει κανείς για αυτοάμυνα, ανταγωνισμό ή αυτoβελτίωση.
Το παραδοσιακό aikido δεν έχει αγώνες για να δοκιμαστούν οι ικανότητες καθενός απέναντι σε κάποιον άλλο. Θυμάμαι μια κουβέντα, νομίζω από τον O’Sensei «δεν υπάρχει ανταγωνισμός (αγώνες) στο aikido επειδή μπορεί να σκοτώσει» ή κάτι τέτοιο. Ακόμα κι αν το aikido στις μέρες μας ασκείται σε μια πολύ στιλιζαρισμένη μορφή, μπορεί να γίνει καταστροφικό.
Οπότε για να απαντήσω στην ερώτησή σου, πιστεύω ότι τα δυνατά σημεία του aikido (εάν ασκείται σωστά) είναι η αυτοπειθαρχία, η συγκέντρωση, ο συντονισμός, η δημιουργία φιλικών δεσμών, αλλά και μια σύνδεση που προκύπτει όταν δουλεύεις μαζί ως μια ομάδα για έναν κοινό στόχο. Η «τελειότητα στην τεχνική» είναι κάτι που ποτέ δεν καταφέρνουμε, οπότε το ωραίο είναι να προσπαθούμε και να βοηθάει ο ένας τον άλλον στον δρόμο για τη τελειότητα.
blackbelt.gr: Τα τελευταία χρόνια, μέσω διαφόρων βίντεο και άρθρων, υπάρχει έντονη αρνητική κριτική για το aikido: Η κριτική επικεντρώνεται στην αποτελεσματικότητά του, στις μεθόδους διδασκαλίας, στο στιλ των τεχνικών κλπ. Τί απαντάτε σε αυτήν την κριτική;
Shihan Riley. : Mε τα χρόνια πολλοί ασκούμενοι στις πολεμικές τέχνες έχουν παρεξηγήσει το aikido.
Δυστυχώς, πολλές σχολές aikido έχουν χάσει τον σκοπό αυτού που ο O’Sensei εξέλιξε ως budo. Πολλοί απλά προπονούνται στις τεχνικές ως κίνηση χωρίς να αντιλαμβάνονται το σκοπό της τεχνικής ή ποιο θα ήταν το αποτέλεσμα της τεχνικής εάν εφαρμοζόταν πραγματικά σε κάποιον. Το σύγχρονο aikido έχει ίσως γίνει μια συγχρονισμένη εξάσκηση δυο ατόμων όπου ο αμυνόμενος βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος σε σχέση με τον επιτιθέμενο. Ελπίζω αυτό το είδος εξάσκησης να μην καθιερωθεί.
Ήρθα στο aikido προερχόμενος από το karate, κι ήμουν κι εγώ επίσης πολύ σκεπτικός για το αν είναι μια εφαρμόσιμη τέχνη. Ευτυχώς άλλαξα οπτική.
Όταν πρωτοξεκίνησα το dojo στο αθλητικό κέντρο της περιοχής μου, βρισκόταν δίπλα σε ένα γυμναστήριο για bodybuilding, μια πόρτα μάς χώριζε. Αρκετά συχνά, μυώδεις τύποι έμπαιναν στο dojo και γελούσαν με αυτά που κάναμε, λέγοντας ότι δεν θα δούλευε. Από ευγένεια, τους έδινα ένα καλό μάθημα, αφήνοντας κάποια κυρία από τους μαθητές μου να τους εφαρμόσει ένα nikkyo – κανείς δεν επέστρεφε δεύτερη φορά!
Επίσης στα πρώτα χρόνια, στο dojo μου, η πλειονότητα των μαθητών έκαναν και κάποια άλλη τέχνη, οπότε ήταν δύσκολο γι’ αυτούς να τους ζητάω να κυνηγούν το χέρι μου και να τους παίρνω την ισορροπία. Πέρναγα καλά και μάθαινα πολλά δείχνοντας aikido σε αυτούς τους μαθητές, δηλαδή ότι το aikido είναι όντως μια αποτελεσματική πολεμική τέχνη. Αρκετοί από αυτούς τους μαθητές προπονούνται μαζί μου ακόμη και σήμερα.
Στη διάρκεια των περασμένων δεκαετιών, χρειάστηκε να χρησιμοποιήσω το aikido ως επαγγελματικό εργαλείο. Δυστυχώς ή ευτυχώς; Έχοντας ασχοληθεί με την ασφάλεια στη πρώτη γραμμή, και ως εισηγητής αλλά και ως εργαζόμενος σε αυτή την βιομηχανία. Είχα πολλά περιστατικά στα οποία μπόρεσα να ανταποκριθώ χάρη στην εκπαίδευσή μου στο aikido.
Επιπλέον πέρασα πολλά χρόνια ως σύμβουλος και εκπαιδευτής στην Αστυνομία, εργαζόμενος σε μια αστυνομική εγκατάσταση με πολλή κίνηση.
Συμπερασματικά, εάν δεν έχεις ασκηθεί στο aikido, δεν μπορείς να «δεις» τις τεχνικές, πρέπει να τις «νιώσεις».
Το aikido προσφέρει πολλά πράγματα σε πολλούς ανθρώπους. Υπάρχουν ακόμα σχολές που διδάσκουν το aikido ως μια εφαρμόσιμη τέχνη, αλλά γίνονται όλο και λιγότερες με τα χρόνια. Ο κόσμος πάντα αρέσκεται στην εύκολη επιλογή. Ίσως πάλι, οι απόψεις μου για το aikido να μην ακολουθούν την επικρατούσα τάση και να είμαι ένας «δεινόσαυρος» του aikido;
blackbelt.gr: Καταλαβαίνουμε ότι στην πρόσφατη επίσκεψή σας στην Ελλάδα, είχατε την ευκαιρία να γνωρίσετε σχολές aikido στην Ελλάδα. Ποια είναι η άποψή σας για το επίπεδο του aikido στην χώρα μας και την δουλειά που γίνεται εδώ;
Shihan Riley: Ναι, δίδαξα πρόσφατα στην Ελλάδα. Το aikido που είδα είχε καλό επίπεδο: πολλοί, ταλαντούχοι και υψηλής βαθμίδας δάσκαλοι διδάσκουν εδώ.
Νομίζω όμως ότι τα dojo δεν σχετίζονται και τόσο πολύ μεταξύ τους όπως στην Μεγάλη Βρετανία; Ίσως είναι κάποιο στοιχείο κουλτούρας; Ή η έλλειψη χώρων; Το να διαχέονται οι ικανότητες και η γνώση είναι κάτι σημαντικό για την εξέλιξη του aikido.
Λίγα λόγια για τον Shane Riley Shihan:
Ξεκίνησε την πορεία του στις πολεμικές τέχνες το 1972, με wado ryu karate φτάνοντας την βαθμίδα του Shodan. Έχει επίσης ασκηθεί στο shotokan και στο shuko sai karate. Παράλληλα με το wado ryu, ξεκίνησε το aikido, αρχικά για να εμπλουτίσει την τεχνική του karate του με κλειδώσεις και ρίψεις. Από τότε ξεκίνησε και η στροφή του προς αυτό: έτσι γεννήθηκε και το White Rose το 1979, οπότε και ξεκίνησε συστηματικά να διδάσκει aikido.
Έχει μαθητεύσει και προπονηθεί δίπλα σε σπουδαίους δασκάλους, όμως ο ίδιος ξεχωρίζει τον Ken Cottier Shihan, απευθείας μαθητή του ιδρυτή της τέχνης του aikido, Morihei Ueshiba.
Ο Riley Shihan έχει σημαντική, πρακτική αλλά και διδακτική, εμπειρία σε θέματα διαχείρισης συγκρούσεων λόγω της επαγγελματικής του ενασχόλησης με τα θέματα ασφάλειας, έχοντας διδάξει και στην Αστυνομία. Το στιλ που εφαρμόζει είναι άμεσο και δυνατό, με ροή και αποτελεσματικότητα.