Το kuzushi, ή αλλιώς το να σπάμε την ισορροπία ενός αντιπάλου, είναι μια από τις πιο σημαντικές πλευρές του ju jitsu καθώς και άλλων πολεμικών τεχνών. Διαπιστώνουμε το πόσο αναγκαίο είναι σχεδόν σε κάθε τεχνική, είτε είναι χτύπημα, είτε κλείδωση ή ρίψη. Γιατί λοιπόν το kuzushi είναι τόσο σημαντικό;
Γιατί πρέπει το kuzushi να χρησιμοποιείται σε τέτοιο βαθμό ώστε να γίνει αποτελεσματικό το ju jitsu;
Kuzushi: Ανάλυση
Στις πολεμικές τέχνες υπάρχουν στάδια στα οποία διαχωρίζεται μια τεχνική έτσι ώστε να γίνει πιο εύκολη και κατανοητή από τον ασκούμενο και να τη μάθει καλύτερα. Στο ju jitsu, αυτά τα στάδια αποτελούνται από το kuzushi (ισορροπία), το tsukuri (κίνηση) και το kake (εκτέλεση). Προφανώς, η σωστή κίνηση είναι απαραίτητη για να εκτελεστεί σωστά η τεχνική.
Όμως, το kuzushi είναι απαραίτητο για να εξασφαλίσουμε ότι θα είναι δυνατή η εκτέλεση μιας τεχνικής. Η αρχή του Ju στο ju jitsu ή αλλιώς η ηπιότητα που χαρακτηρίζει την τέχνη, μας δείχνει γιατί το kuzushi είναι απαραίτητο. Αν σπάσουμε την ισορροπία του αντιπάλου και κατά συνέπεια την ικανότητα του να χρησιμοποιήσει τη δύναμη του, θα είναι πολύ δύσκολο γι’ αυτόν να αντισταθεί.
Όπως και τα ζώα, έτσι κι εμείς βρισκόμαστε σε συνεχή επαφή με το έδαφος. Για να μπορέσουμε να περπατήσουμε, να τρέξουμε ή να ρίξουμε μία γροθιά, πρέπει να είμαστε ικανοί να παράγουμε πίεση και στροφορμή σε σχέση με το έδαφος, χρησιμοποιώντας τα πόδια μας. Η πίεση αυτή, προέρχεται κάθε φορά που χαμηλώνουμε το κέντρο βάρους μας και ευθυγραμμίζουμε το σώμα μας με συγκεκριμένο τρόπο. Αν για παράδειγμα οι γοφοί κινηθούν εμπρός και ξεπεράσουν τα δάχτυλα των ποδιών, θα πέσουμε αν δεν κάνουμε βήμα.
Αφαιρώντας από τον αντίπαλο την ικανότητα να υποστηρίζει το κέντρο βάρους του, άρα και την ικανότητα του να παράγει δύναμη, ένας άνθρωπος πιο μικροκαμωμένος μπορεί να ρίξει κάτω ή να ακινητοποιήσει κάποιον πολύ πιο γεροδεμένο από αυτόν. Το σπάσιμο της ισορροπίας μπορεί να γίνει με την ελάχιστη δυνατή προσπάθεια, με βάση απλές αρχές της μηχανικής του σώματος. Η βασική ιδέα του kuzushi είναι να “κλέουμε” το κέντρο ισορροπίας του αντιπάλου σε τέτοιο σημείο που να μην μπορεί να την διατηρήσει.
Kuzushi: Γιατί δεν χρειάζεται δύναμη;
Είναι σίγουρο ότι πολλές από αυτές τις ρίψεις και κλειδώσεις δεν μπορούν να εκτελεστούν χωρίς το σπάσιμο της ισορροπίας; Ναι, μπορούν, αλλά αυτό που τις κάνει πραγματικά ολέθριες και αβίαστες είναι ο έλεγχος της ισορροπίας. Όταν κάποιος είναι μεγαλόσωμος και δυνατός, τότε μπορεί να ρίξει τους πιο πολλούς λιγότερο δυνατούς ανθρώπους χωρίς να τον απασχολεί η ισορροπία, κάτι που δεν θα ισχύσει απέναντι σε κάποιον πιο βαρύ και γεροδεμένο. Εναλλακτικά, όταν ο αντίπαλος είναι πιο μικρόσωμος και λιγότερο δυνατός, τότε θα πρέπει να χρησιμοποιήσει kuzushi προκειμένου να προβάλλει επαρκή αντίσταση.
Ακόμα και για την εκτέλεση σωστών χτυπημάτων, χρειάζεται η χρήση της μηχανικής του σώματος για να παραχθεί δύναμη. Ένα σωστό χτύπημα είναι ικανό να ρίξει τον αντίπαλο στο έδαφος, αν χρησιμοποιηθεί δύναμη υπό σωστή γωνία. Το tai sabaki ή αλλιώς κινησιολογία σώματος, χρησιμοποιείται από πολλές πολεμικές τέχνες, ως τρόπος εκτροπής μιας δύναμης, “κλέβοντας” τη σταθερότητα της στάσης του αντιπάλου. Σχεδόν όλες οι τεχνικές του ju jitsu, σε κάποιο βαθμό, μετακινούν τον αντίπαλο. Με το kuzushi, εξαναγκάζουμε την πηγή της απειλής να βρεθεί σε ευάλωτη θέση, κατά την οποία είμαστε ικανοί να επιτεθούμε.
Κατά τη διάρκεια της ρίψης, με τη σωστή χρήση του kuzushi, η ισορροπία και το βάρος του αντιπάλου, είναι πλήρως αξιοποιήσιμα. Τη σύντομη εκείνη στιγμή, λίγο πριν το στάδιο του kake, το βάρος του αντιπάλου έχει μετακινηθεί. Αυτή η ξαφνική στιγμή εκτροπής κίνησης και βάρους, είναι που κάνει τις τεχνικές τόσο αποτελεσματικές.
Kuzushi: Πολλαπλασιαστής δύναμης
Tο αποτέλεσμα της χρήσης του kuzushi, είναι ότι μεγιστοποιείται όλη η δύναμη που έχουμε στην υπηρεσία της τεχνικής, αντί να παλεύουμε εξαρχής να την εκτελέσουμε. Προσθέτουμε έτσι το βάρος και την ορμή μας στην ορμή του αντιπάλου, σσε συνδυασμό παράλληλα με τις δυνάμεις που τον τραβάνε στο έδαφος.
Αυτό φαίνεται στο judo, όταν ο tori (αυτός που εκτελεί την τεχνική) ακολουθεί τον uke (αυτός που δέχεται την τεχνική) στο έδαφος, και “προσγειώνεται” πάνω του. Αν σκεφτείτε ότι αυτό μπορεί να γίνει σε τσιμέντο ή κάποια σκληρή επιφάνεια, τότε μπορείτε να καταλάβετε και τη δύναμη του αποτελεσματικού kuzushi. Αντί απλά να ρίχνουμε κάποιον στο έδαφος και να έχει την δυνατότητα να σηκωθεί ξανά, αυτές οι ρίψεις μπορούν να είναι καταστροφικές αν εκτελεστούν σωστά.
Το kuzushi είναι ένα κομμάτι μόνο του ju jitsu. Ωστόσο, αποτελεί την αρχή της εκτροπής της ισορροπίας ενός αντιπάλου και γι’ αυτό είναι και τόσο πρακτικό. Έτσι κάποιος πιο αδύναμος μπορεί ακόμη να επηρεάσει έναν δυνατότερο, με σωστό kuzushi. Παρόλο που οι ασιατικές πολεμικές τέχνες παρουσιάζουν μια εικόνα μυστήριας δύναμης, αυτή η χρήση της σωστής κινησιολογίας του σώματος είναι που επιτρέπει τέτοιου είδους -φαινομενικά- αδύνατα κατορθώματα.